دکتر محمد ملکی
اسفند 1357 تا اسفند 1358
محمد ملکی، فعال سیاسی، نویسنده و نخستین رئیس دانشگاه تهران پس از پیروزی انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ بود. او تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تجریش و دارالفنون گذراند و سپس در دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران ادامه تحصیل داد و در سال ۱۳۴۰ در رشته بهداشت و صنایع غذایی فارغالتحصیل شد. بلافاصله پس از پایان تحصیل، به تدریس در دانشگاه تهران پرداخت. ملکی در دوران حکومت پهلوی بهدلیل فعالیتهای سیاسی چندین بار بازداشت شد، با این حال تدریس دانشگاهی خود را ادامه داد و از بورسیه دانشگاه برای تکمیل تحصیلات در اتریش و انگلستان بهرهمند شد.
فعالیتهای سیاسی او از سالهای پایانی دبیرستان و در قالب جنبشهای دانشجویی آغاز شد و در ادامه در جبهه ملی ایران و نهضت مقاومت ملی پس از کودتای ۲۸ مرداد تداوم یافت. در سال ۱۳۳۹، در ارتباط با اعتراضهای دانشجویی همزمان با ورود ریچارد نیکسون به ایران، دستگیر و زندانی شد. او از شاگردان و نزدیکان سید محمود طالقانی و نیز از دوستان علی شریعتی بود و دیدگاهی توحیدی و شورایی به اسلام داشت. ملکی لقب «یاسر» را برای خود برگزیده بود.
در جریان انقلاب، نقش فعالی در ارتباط میان داخل و خارج از کشور، هماهنگی تحصنهای استادان و روحانیان در دانشگاه تهران و عضویت در کمیته استقبال از روحالله خمینی داشت. پس از پیروزی انقلاب، با حکم شورای انقلاب و به اصرار محمود طالقانی، مسئولیت ریاست دانشگاه تهران را پذیرفت؛ آن هم در شرایطی که دانشگاه محل حضور و فعالیت گسترده گروههای سیاسی مختلف بود. در دوره مدیریت او، دانشگاه تهران بهصورت شورایی و با مشارکت استادان، دانشجویان و کارکنان اداره میشد و شوراها در انتخاب رؤسای دانشکدهها و دانشگاه نقش داشتند. دانشگاه تهران در این دوره با سرعت بازگشایی شد و زمینه فعالیت دوباره سایر دانشگاههای کشور نیز فراهم آمد.